مقایسه تأثیر رویکرد درمان یکپارچه توحیدی و رویکرد هیجان‌مدار بر بهبود احساسات مثبت زنان متأهل نسبت به همسر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

3 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر، ابهر، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه میزان اثربخشی گروه‌درمانی با رویکرد یکپارچه توحیدی و درمان هیجان‌مدار بر بهبود احساس مثبت زنان متأهل نسبت به همسرانشان انجام شد. روش: طرح پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری ۳ ماهه بود. نمونه پژوهشی را ۴۵ نفر از زنان متأهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره خانواده پیوند انجمن اولیا و مربیان شهرستان نقده تشکیل می‌دادند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده و با گمارش تصادفی در سه گروه ۱۵ نفره درمان یکپارچه توحیدی، هیجان‌مدار و گواه جای گرفته بودند؛ سپس اعضای گروه‌های آزمایشی در جلسات گروه‌درمانی شرکت کردند. ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامه احساسات مثبت به همسر بود که در سه نوبت قبل، بعد و سه ماه پس از پایان مداخله اجرا شد. یافته‌ها: تحلیل واریانس دوراهه نشان داد میزان احساسات مثبت اعضای هر دو گروه آزمایشی به همسرانشان به‌طور معناداری افزایش یافته است (۰۱/۰>p). نتیجه‌گیری: می‌توان ادعا کرد که درمان یکپارچه توحیدی دست‌کم به اندازه درمان هیجان‌مدار می‌تواند احساس مثبت زنان متأهل به همسرشان را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Effects of Monotheist Integrated Approach to Therapy and Emotion-Focused Approach on Boosting the Positive Feelings of Married Women towards Their Husbands

نویسندگان [English]

  • Morad Chupani Suri 1
  • Mohammad Hossein Sharifiniya 2
  • Mohamad Ghamari 3
1 Education Counseling Center, Naqadeh, Iran.
2 Corresponding Author, Assistant Professor, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran.
3
چکیده [English]

The present study is aimed at examining how effective group therapy with the monotheist integrated approach is compared to emotion-focused therapy upon augmentation of the positive feelings of married women towards their mates. The research design was semi-experimental, with pre-tests and post-tests and a 3-month follow-up. The sample comprised 45 married women who came for therapeutic attention to Peyvand Family Counseling Center affiliated with Parent-Teacher Association in Naqadeh, Iran. They were selected through the convenience sampling technique and assigned randomly to three 15-member groups of monotheist integrated therapy, emotion-focused therapy, and a control group. Then the members of the first two groups (experimental groups) attended the group therapy sessions. The measuring instrument was the Positive Feelings Questionnaire (PFQ) administered three times: before and after the sessions and three months after the end of the intervention. Two-way variance analysis showed that the positive feelings of members of both groups towards their husbands have increased significantly (p > 0.01). Therefore, it could be claimed that the monotheist integrated approach can at least as much boost married women’s positive feelings towards their husbands as emotion-focused therapy can.

کلیدواژه‌ها [English]

  • positive feelings
  • monotheist integrated approach
  • emotion-focused approach
  • group therapy
  • married women

مراجع

  1. آرین‌فر، نیره، و عذرا اعتمادی. ۱۳۹۵. مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی یکپارچه‌نگر و هیجان‌مدار بر صمیمیت زناشویی زوجین آسیب‌دیده از خیانت همسر. مجله پژوهش‌های مشاوره ۱۵(۵۹): ۷-۳۷.
  2. امیریان، مهدی، مهناز علی‌اکبر دهکردی، سبحان پورنیک‌دست، و طیبه محتشمی. ۱۳۹۳. اثربخشی آموزش گروهی به شیوه یکپارچه توحیدی بر سطح پرخاشگری. مجله روان‌شناسی و دین ۲۵: ۱۷-۳۰.
  3. بساک‌نژاد، سودابه؛ اسماعیل یعقوبی عسکرآبادی، و علی اردمه. ۱۳۹۳. رابطه ویژگی‌های شخصیتی و هوش معنوی با احساس مثبت نسبت به همسر در کارکنان متأهل دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور. مجله راهبردی زن و خانواده.
  4. پورمحمدقوچانی، کامران، محمدرضا زارع، و سارا ماندنی‌زاده صفی. ۱۳۹۸. اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار (EFT) بر بهبود رضایت زناشویی و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی زنان آسیب‌دیده از خشونت خانگی. مجله رویش روان‌شناسی ۴۱: ۲۲۱-۲۳۰.
  5. ثنایی، باقر. ۱۳۹۶. مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
  6. جانسون، سوزان. ۱۳۹۶. تمرین زوج‌درمانی هیجان‌مدار. ترجمه .
  7. جاویدی، نصیرالدین. ۱۳۹۳. اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار بر بهبود رضایت زناشویی زوجین و کنترل رفتار خانواده. مجله مشاوره کاربردی ۶: ۶۵-۷۸.
  8. جدیری، جعفر، علی فتحی آشتیانی، فرشته موتابی، و حمیدرضا حسن‌آبادی. ۱۳۹۶. اثربخشی زوج‌درمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی. مطالعات اسلام و روان‌شناسی ۱۱(۲۰): ۷-۳۷.
  9. جعفری، فاطمه؛ منصوره حاج‌حسینی، و باقر غباری بناب. ۱۳۹۷. اثربخشی مشاوره هیجان‌مدار مبتنی برآموزه‌های اسلامی بر صمیمیت زوج‌های ناسازگار. مجله پژوهش‌های مشاوره ۶۸: ۴۴-۷۳.
  10. چابکی نژاد، زهرا، و فاطمه صابر اشکذری. ۱۳۹۸. اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر اضطراب و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان دختران پیش‌دانشگاهی استان یزد. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری ۳۲: ۴۰-۶۰.
  11. چوپانی، مراد. ۱۳۸۹. مقایسه اثربخشی تأثیر گروه‌درمانی رویکرد یکپارچه توحیدی و شناخت درمانی بر عزت‌نفس و نگرش‌های زناشویی زندانیان مرد شهر قم. مطالعات اسلام و روان‌شناسی ۶: ۳۱-۶۱.
  12. حامدی، بتول، عبدالله شفیع‌آبادی، شکوه نوابی‌نژاد، و علی دلاور. ۱۳۹۲. بررسی اثربخشی رویکرد هیجان مدار بر افزایش میزان صمیمیت و خودکارآمدی زوج‌های دانشجو. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی ۴ (۱۵): ۴۳-۵۶.
  13. حسینی بیرجندی، سید مهدی. ۱۳۹۲. مشاوره و خانواده‌درمانی با رویکرد اسلامی. تهران: امیرکبیر.
  14. حیدری، محمود، محمدعلی مظاهری، و حمیدرضا پوراعتماد. ۱۳۸۴. رابطه باورهای ارتباطی با احساسات مثبت نسبت به همسر. خانواده‌پژوهی ۱ (۲): ۱۲۱-۱۳۰.
  15. دیدنی، راضیه، مصطفی تبریزی، مژگان مردانی راد، و ابوالفضل کرمی. ۱۳۹۹. مقایسة اثربخشی درمان مثبت‌نگر و معنادرمانی بر احساسات مثبت نسبت به همسر و تعارضات زناشویی در زنان متأهل. پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت ۶ (۱): ۸۳-۹۸.
  16. زرقانی، سید احمد، بهرامعلی قنبری هاشم‌آبادی، مجید معینی‌زاده، و فرشته غلامرضایی نژاد. ۱۳۹۸. اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی بر خودآگاهی هیجانی، جرئت‌ورزی و معناداری زندگی زندانیان. نشریه طب انتظامی ۸ (۳): ۱۴۴-۱۴۷.
  17. سیدی، زهرا، و حسن باقری نیا. ۱۳۹۶. اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی بر میزان رضایت زناشویی متأهلین. مجموعه مقالات سمینار علمی مراقبت‌های پرستاری در بهداشت روان و سلامت جامعه. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی‌آباد کتول.
  18. شریفی‌نیا، محمدحسین. ۱۳۹۲. الگوی روان‌درمانی یکپارچه با معرفی درمان یکپارچه توحیدی. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  19. شریفی‌نیا، محمدحسین. ۱۳۸۷. بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی در کاهش بزهکاری زندانیان. مطالعات اسلام و روان‌شناسی ۱ (۲): ۷-۳۰.
  20. شریفی‌نیا، محمدحسین. ۱۳۸۶. مقایسه میزان اثربخشی دو روش درمانی یکپارچه توحیدی و شناخت درمانی در کاهش رفتار مجرمانه زندانیان. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران ۳۷ (۳): ۴۱-۷۲.
  21. شکارچی اسداللهی، لیلا، مهرناز آزاد یکتا، و سید محمود میرزمانی بافقی. ۱۳۹۸. اثربخشی آموزش غنی‌سازی روابط زوجین مبتنی بر رویکرد هیجان مدار بر کیفیت روابط زناشویی در زنان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری ۳۲: ۱-۲۴.
  22. شمس‌آبادی، احمد. ۱۳۹۵. اثربخشی درمان گروهی با رویکرد یکپارچه توحیدی بر نگرش معنوی و رضایت زناشویی در مردان متأهل شهرستان مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.
  23. صدیقی، اکرم، سیامک محبی، و سمیه شاه سیاه. ۱۳۹۳. بررسی رابطه و مقایسه جهت‌گیری مذهبی با رضایت و سازگاری زناشویی در زوجین شهر قم. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده ۲ (۲): ۱۰۱-۱۱۴.
  24. صفایی مقدم، صفا، علی اکبری، و عبدالرحیم صالحی‌زاده. ۱۳۹۳. بررسی رابطه بهزیستی معنوی و ذهن آگاهی با رضایت زناشویی. اولین همایش ملی علوم تربیتی و روان‌شناسی معنویت و سلامت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر گز.
  25. ضیاالحق، مریم سادات، حسین حسن‌آبادی، بهرامعلی قنبری هاشم‌آبادی، و مرتضی مدرس غروی. ۱۳۹۱. تأثیر زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر سازگاری زناشویی. خانواده پژوهی ۲۹: ۴۹-۶۶.
  26. طیبی، هاجر. ۱۳۹۰. مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی–رفتاری در کاهش فشار روانی و افسردگی همسران جانبازان مبتلا به اختلال پس از ضربه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  27. فلاح‌زاده، هاجر، باقر ثنایی‌ذاکر، و ولی‌الله فرزداد. ۱۳۹۱. فرزاد بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار و زوج‌درمانی سیستمی تلفیقی بر کاهش اضطراب صمیمیت زوج‌ها. خانواده‌پژوهی ۸ (۳۲): ۴۶۵ -۴۸۴.
  28. قادری، زهرا، ژاله رفاهی، و محمد باغبان. ۱۳۹۴. تأثیر آموزش به شیوة رویکرد هیجان‌مدار بر صمیمیت زوجین. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی ۶۰: ۷۷ -۸۳.
  29. قادری، عادل، احسان کهریزی، الهه قاسمی، و ندا مظلوم‌پور. ۱۳۹۵. اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی در کاهش افسردگی زندانیان اصفهان. پنجمین همایش ملی روان‌شناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی.
  30. قمری، محمد. ۱۳۸۹. بررسی رابطه بین دینداری و میزان شادمانی در بین دانشجویان به تفکیک جنسیت و وضعیت تأهل. فصلنامه روان‌شناسی و دین ۱۱: ۷۵-۹۱.
  31. کریمی، شیوا، بهرامعلی قنبری هاشم‌آبادی، و جعفر طالبیان شریف. ۱۳۹۲. مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و شناختی-رفتاری بر روی دانشجویان سایکوپات غیر بالینی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. چاپ‌نشده.
  32. محمدی، سید محمدعلی، محمدباقر کجباف، و محمدرضا عابدی. ۱۳۹۳. اثربخشی درمان یکپارچة توحیدی بر میزان پرخاشگری زندانیان قم. مجله روان‌شناسی و دین ۷ (۳): ۴۷-۶۴.
  33. محمدی، محمد، جواد اژه‌ای، و مسعود غلامعلی لواسانی. ۱۳۹۷. اثربخشی آموزش رویکرد هیجان‌مدار بر دلزدگی زناشویی و میل به طلاق در زوج‌ها. مجله روان‌شناسی ۸۸: ۳۶۲-۳۷۸.
  34. مشهدی‌پور، مریم، نیلوفر میکاییلی، و محمد نریمانی. ۱۳۹۲. مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و شناختی-رفتاری بر کاهش اختلالات اضطرابی دانش آموزان دختر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. چاپ‌نشده.
  35. نازک‌تبار، حسین، سیده زهرا حسینی درونکلائی، و انیسه بابایی. ۱۳۹۵. تحلیل رابطه سلامت معنوی، نگرش به ارتباط قبل ازدواج و دلزدگی زناشویی زنان متأهل. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان. دانشگاه الزهراء ۱۴ (۳): ۹۳-۱۱۴.
  36. وظیفه‌دان، رضا. ۱۳۹۵. بررسی رابطه احساس مثبت به همسر با سلامت خانواده در کارکنان انتظامی استان خراسان شمالی. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی ۳ (۱۲): ۳۵-۴۸.
  37. هادی، مهدی، و مسعود جان بزرگی. ۱۳۸۸. اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مؤلفه‌های شخصیت و بالینی. فصلنامه روان‌شناسی و دین ۶: ۷۱-۱۰۴.
  38. هنرپروران، نازنین، مصطفی تبریزی، شکوه نوابی‌نژاد، و عبدالله شفیع‌آبادی. ۱۳۸۹. اثربخشی آموزش رویکرد هیجان مدار بر رضایت جنسی زوجین. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی ۴(۱۵): ۵۹ -۷۰.

 

  1. Argyle, M. 2000. Psychology and religion. London: Routledge.
  2. Autio, T., and Rissanen, S. 2018. Positive emotions in caring for a spouse: a literature review. Scandinavian journal of caring sciences 32(1): 45-55.
  3. Barakova, E. I., Bajracharya, P., Willemsen, M., Lourens, T., and Huskens, B. 2015. Long‐term LEGO therapy with humanoid robot for children with ASD. Expert Systems 32(6): 698-709.
  4. Barry, R. A., Lawrence, E., and Langer, A. 2008. Conceptualization and assessment of disengagement in romantic relationships. Personal Relationships 3: 297-315.
  5. Call, V. R. A., and Heaton, T. B. 1997. Religious influence on family stability. Journal of the Scientific Study of Religion 36: 382-392.
  6. Demaris, A., Mahoney A., and Pargament K. I. 2010. Sanctification of marriage and general religiousness as buffers of the effects of marital inequity. Journal of Family Issues 31: 1255-1278.
  7. Elliott, R., and Shahar, B. 2019. Emotion-focused therapy for social anxiety.
  8. Flanagan, K. S., Vanden Hoek, K. K., Ranter, J. M., and Reich, H. A. 2012. The potential of forgiveness as a response for coping with negative peer experiences. Journal of Adolescence 35: 1215-1223.
  9. Fredrickson, B. L. 2013. Positive emotions broaden and build. In Advances in experimental social psychology. Academic Press 47: 1-53.
  10. Gottman, J., and Silver, N. 2012. What makes love last? How to build trust and avoid betrayal. Simon and Schuster.
  11. Greenberg L, Johnson, SM. 2003. Emotionally Focused Therapy for Couples. New York: Guilford Press.
  12. Greenberg, L. S. 2015. Emotion-focused therapy: Coaching clients to work through their feelings. American Psychological Association.
  13. Greenberg, L., Warwar, S., and Malcolm, W. 2010. Emotion‐focused couples therapy and the facilitation of forgiveness. Journal of marital and Family Therapy 36(1): 28-42.
  14. Greenman, P. S., Johnson, S. M., and Wiebe, S. 2019. Emotionally focused therapy for couples: At the heart of science and practice.
  15. Halchuk, R. E. 2012. Functional and structural neural effects of emotionally focused therapy for couples. Doctoral dissertation, University of Ottawa, Ottawa: Canada.
  16. Halchuk, R. E., Makinen, J. A., and Johnson, S. M. 2010. Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: A three-year follow-up. Journal of couple & relationship therapy 9(1): 31-47.
  17. Hattori, K. 2014. Emotionally focused therapy for Japanese couples: Development and empirical investigation of a culturally-sensitive EFT model. Doctoral dissertation, University of Ottawa, Ottawa: Canada.
  18. Hook. J., Worthington, E., Davis, D., Jennings, D., and Gartner, A. 2010. Empirically supported religious and spiritual therapies, J Clin Psychol 66: 46-72.
  19. Hunler, O. S., and Gencoz, T. I. 2005. The effect of religiousness on marital satisfaction: Testing the mediator role of marital problem solving between religiousness and marital satisfaction. Contemporary Family Therapy 27: 123-136.
  20. Lord, S. A. 2017. Mindfulness and spirituality in couple therapy: The use of meditative dialogue to help couples develop compassion and empathy for themselves and each other. Australian and New Zealand Journal of Family Therapy 38(1): 98-114.
  21. Mahoney, A. 2005. Religion and conflict in marital and parent child relationship. Journal of Social 61: 689-706.
  22. Nathaniel, M., and David, C. 2010. Family relation. Journal of Family Therapy 34: 65-78.
  23. Nelson, N. 2008. Religion, coping and marital satisfaction. Doctoral dissertation, Vanderbilt University.
  24. O'Leary, K. D., Fincham, F., and Turkewitz, H. 1983. Assessment of positive feelings toward spouse. Journal of Consulting and Clinical Psychology 51(6): 949.
  25. Orathinkal, J., and Vansteewegen, A. 2006. Religiosity and marital satisfaction. Contemporary Family Therapy 28: 497-504.
  26. Pietrzak, T., Hauke, G., and Lohr, C. 2016. Connecting Couples Intervention: Improving couples’ empathy and emotional regulation using embodied empathy mechanisms. European Psychotherapy 13: 66-98.
  27. Priest, J. B. 2013. Emotionally focused therapy as treatment for couples with generalized anxiety disorder and relationship distress. Journal of Couple & Relationship Therapy 12(1): 22-37.
  28. Room, B., and Waterfront, W. B. 2017. Positive Emotions Pre-Conference.
  29. Rusu, P. P., Bodenmann, G., and Kayser, K. 2019. Cognitive emotion regulation and positive dyadic outcomes in married couples. Journal of Social and Personal Relationships 36(1): 359-376.
  30. Schulenberg, S. E., Schnetzer, L. W., Winters, M. R., and Hutzell, R. R. 2010. Meaning-centered couples therapy: Logotherapy and intimate relationships. Journal of Contemporary Psychotherapy 40(2): 95-102.
  31. Tie, S., and Poulsen, S. 2013. Emotionally focused couple therapy with couples facing terminal illness. Contemporary Family Therapy 35(3): 557-567.
  32. Walsh, C. M., Neff, L. A., and Gleason, M. E. 2017. The role of emotional capital during the early years of marriage: Why everyday moments matter. Journal of Family Psychology 31(4): 513.
  33. Wiebe, S. A., and Johnson, S. M. 2016. A review of the research in emotionally focused therapy for couples. Family Process 55(3): 390-407.
  34. Wong, P. T. 2017. Meaning-centered approach to research and therapy, second wave positive psychology, and the future of humanistic psychology. The Humanistic Psychologist 45(3): 1-10.
  35. Zwack, J., and Greenberg, L. 2020. Where Are the Emotions? How Emotion-Focused Therapy Could Inspire Systemic Practice. In Systemic Research in Individual, Couple, and Family Therapy and Counseling. Cham: Springer, 249-264.
پژوهشنامه سبک زندگی
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 15
شماره 15
اسفند 1401
صفحه 9-32

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 14 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار