آسیب‌شناسی فردی مصرف کاربران حوزوی در شبکه‌های اجتماعی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اخلاق و تربیت دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.

2 کارشناسی ارشد دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران.

چکیده

طلاب به‌عنوان گروه‌های مرجع در جامعه به شمار می‌روند؛ لذا انتظار می‌رود بیش از دیگران مراقب گفتار، رفتار و کردار خود در شبکه‌های اجتماعی باشند. آن‌ها موظف هستند در کنشگری خود، استانداردهای رفتاری را در عمل به کاربران نشان دهند تا الگوی زیست مجازی برای آنان در کنشگری رسانه‌ای باشد. از طرفی، بروز آسیب‌های اخلاقی از سوی کاربران حوزوی، نه‌تنها موجب کاسته شدن شخصیت و جایگاه صنفی آن‌ها می‌شود، بلکه گاهی موجب آسیب دیدن باورهای دینی افراد و بدبینی آن‌ها به همه دین‌داران می‌شود. در این تحقیق، به بررسی آسیب‌های کنشگری کاربران حوزوی در شبکه‌های اجتماعی در بُعد فردی پرداخته می‌شود. روش پژوهش حاضر کیفی بوده و با ابزار مصاحبه عمیق، به تحلیل مسئله پرداخته است. در این مقاله، با 16 متخصص و کارشناس رسانه و سبک زندگی که خود آنان نیز کاربر حوزوی هستند، مصاحبه عمیق به‌صورت هدفمند انجام شد. آسیب‌هایی همچون غفلت از رسالت دینی، اظهارنظر غیرتخصصی ازجمله یافته‌های مصاحبه در کنشگری کاربران حوزوی است. ارائه مصادیق و نمونه‌خوانی کنشگری در رسانه اجتماعی توسط کاربران حوزوی، از نوآوری‌های تحقیق حاضر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Individual Pathology of Social Networking of Islamic Seminarian Users

نویسندگان [English]

  • Mehdi Fadayi 1
  • Mohammad Javad Mehdiasa 2
1 Assistant Professor, Department of Moral and Educational Sciences, Baqir al-Ulum University.
2 Graduate, Islamic Knowledge University, Qom.
چکیده [English]

Islamic seminarian students are regarded as a reference group, and therefore expected to be more careful about their talk, behavior, and deeds in social networks. They are obligated to show, in practice, behavioral standards to the users so as to be their role models of virtual life in media action. Furthermore, incidence of immoralities on the part of Islamic seminarian users leads not only to the degradation of their character and class status, but also, at times, to damaging religious beliefs of individuals and negative attitudes towards all religious people. This research conducts a pathological examination from the individual aspect of the action of Islamic seminarian users of social networks. The research method is qualitative and the problem has been analyzed by using in-depth, purposive interviews with 16 experts on media and lifestyle, themselves Islamic seminarian users. Neglect of religious mission and making lay remarks were among the downsides of the Islamic seminarian users’ action that were pointed out in the interviews. Providing examples of and ‘proofreading’ media action are among the innovations of the present study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social networks
  • pathology
  • consumption
  • lifestyle
  • Islamic seminarian user
  1. قرآن کریم.
  2. صحیفه سجادیه. 1388. مترجم: محمدتقی خلجی، تهران: کوثر.
  3. نهج‌البلاغه. بی‌تا. مترجم: محمد دشتی، قم: مشهور.
  4. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. 1404ق. تحف‌العقول، محقق: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین.
  5. امینی خواه، مصطفی. 1399. این است گرام: ناگفته‌هایی از اینستاگرام. قم: دفتر نشر معارف.
  6. آقابابایی، مجتبی. 1398. تأثیر شبکه اجتماعی اینستاگرام بر مصرف‌گرایی پوشاک. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق.
  7. آهنگران، روح الله. 1395. آداب اسلامی در شبکه‌های اجتماعی. قم: ابتکار دانش.
  8. برخوردار فرید، شاکر. 1392. آفات الطلاب. تهران: لاهوت.
  9. تحریری، محمدباقر. 1399. اخلاق بندگی. قم: مرکز نشر هاجر.
  10. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. 1410ق. غررالحکم و دررالکلم. محقق: سید مهدی رجایی. قم: دارالکتاب الاسلامی.
  11. حسینی، سید بشیر، و حسین حق پناه. 1396. صد و پنجاه هشتگ: نهضت سواد رسانه‌ای، تهران: پیام عدالت.
  12. دهقان حسام‌پور، هادی. 1396. «وظیفه و نقش روحانیت در فضای مجازی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب»، نشریه ره‌آورد نور. 61.
  13. ذوالفقاری، راضیه. 1397. اخلاق کاربردی مبلّغ. قم: موسسه بوستان کتاب.
  14. رحمتی، حسینعلی. 1396. «ضعف سواد خانواده در استفاده از فضای مجازی و پیامدهای اخلاقی آن». نشریه اخلاق. 28(7).
  15. رضا نیا، محمدحسین. 1399. تأثیر فضای مجازی بر سطحی‌نگری با تحلیل رهنمودهای قرآن بر ژرف‌اندیشی. شیراز: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
  16. رضایی، اکبر، و جمعی از نویسندگان. 1398. طراحی آموزش چندرسانه‌ای مبتنی بر نظریه بار شناختی سوئلر. نشریه آموزش و ارزشیابی. 46.
  17. ریو، جان مارشال. انگیزش و هیجان. مترجم: یحیی سیدمحمدی. 1391. تهران: ویرایش.
  18. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن. 1409ق. وسائل‌الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه.قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
  19. صدوق (ابن بابویه)، محمد بن علی. 1413ق. من لایحضره الفقیه، محقق: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین.
  20. عابدی، حمید. 1391. بررسی تأثیرات استفاده از اینترنت بر نگرش فرهنگی روحانیون شهر قم. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
  21. عالم‌زاده نوری، محمد. 1396. درآمدی بر زی طلبگی: هنجارشناسی جلوه‌های رفتاری حوزویان. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  22. عباسی، عاطفه، و علی جعفری. 1399. تأثیر کنش‌های اینستاگرامی سلبریتی‌ها بر سبک زندگی کاربران ایرانی. نشریه پژوهش‌های ارتباطی. 101.
  23. علی محمدی، کاظم. 1398. اخلاق و آداب طلبگی. قم: مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
  24. غلامی ابرستان، غلامرضا. 1396. اخلاق حرفه‌ای در رسانه از منظر قرآن کریم. تهران: انتشارات نظری.
  25. فدایی، مهدی، و محمدتقی فعّالی. 1397. سبک زندگی اجتماعی از دیدگاه اسلام. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری دین و معنویت آل یاسین.
  26. قرائتی، محسن. 1386. امربه‌معروف و نهی از منکر. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
  27. قرائتی، محسن. 1389. گناه‌شناسی. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
  28. کلینی، محمد بن یعقوب. 1417ق. الکافی. محقق: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  29. مظاهری، حسین. 1389. سیر و سلوک. قم: مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهرا (ع).
  30. نراقی، احمد بن محمدمهدی. 1378. معراج‌السعاده. قم: مؤسسه انتشارات هجرت.
  31. نراقی، مهدی بن ابی ذر. 1394. جامع السعادات. مترجم: کریم فیضی. قم: قائم آل علی.
  32. نشریه مبلّغان. 1396. «آسیب‌شناسی فعالیت مبلّغان دینی در فضای مجازی». 213.
  33. نصیری، بهاره، و جمعی از نویسندگان. 1396. سواد اخلاقی به‌عنوان یکی از رهیافت‌های سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی. تهران: پشتیبان.
  34. هاتر، اینگ، و جمعی از نویسندگان. روش تحقیق کیفی. مترجم: هدی زارعی و محمدرضا ایروانی. 1393. تهران: سخنوران.