ویژگی‌های تأثیر افعال اختیاری انسان بر تکوین از منظر آیات و روایات با تأکید بر سبک زندگی اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مؤسسه سبک زندگی اسلامی آل یاسین، قم، ایران.

2 استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

چکیده

تأثیرات تکوینی افعال نیک و بد انسان از منظر آیات و روایات، ویژگی‌هایی دارند. شناخت این ویژگی‌ها اولین گام در طراحی و پذیرش اجتماعی الگوهای رفتاری و سبک زندگی اسلامی است. بر اساس این تحقیق که در مقام گردآوری به روش کتابخانه‌ای و در مقام تحلیل و داوری به روش اسنادی تحلیلی، انجام شده است، مهم‌ترین ویژگی این است که تلازم میان تأثیرات تکوینی افعال اختیاری نیک اجتماعی و جاری شدن نعمت‌ها در جامعه، قطعی است؛ ولی این تلازم در جانب افعال اختیاری بد اجتماعی و نقمت‌ها و نیز آثار تکوینی افعال نیک و بد فردی، قطعی نیست و ممکن است به دلایلی منتفی شود. عدم دلالت بهره‌مندی از دنیا بر خوب بودن انسان، فراجنسیتی بودن تأثیرگذاری افعال اختیاری انسان بر تکوین، تناسب و همانندی میان افعال اختیاری انسان و ابتلائات تکوینی و نیز هماهنگی میان ابتلائات تکوینی افعال اختیاری با نظام احسن از دیگر ویژگی‌های این تأثیرگذاری است؛ بنابراین، سبک زندگی اسلامی، بیشترین و کامل‌ترین تناسب و هماهنگی را با نظام تکوین خواهد داشت و بیشترین منفعت را متوجه انسان و سایر مخلوقات می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Characteristics of the Influence of Human Beings’ Volitional Actions upon Existence from the Viewpoint of Koranic Verses and Hadiths, with an Emphasis upon Islamic Lifestyle

نویسندگان [English]

  • Mahdi Jafarzadeh 1
  • muhammd Ranjbar Huseini 2
  • Mahdi Nosratian 2
1 Corresponding Author, Researcher, Al-i Yasin Institute of Islamic Lifestyle, Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Member of Academic Staff, University of the Qur’an and Hadith, Qom, Iran.
چکیده [English]

From the vantage point of Koranic verses and hadiths, existential influence of human’s good and evil deeds has some characteristics. Knowing these characteristics is the first step towards the design and social acceptance of Islamic behavioral patterns and lifestyle. According to this study, which has collected its data with the library research method and conducted analysis and made assessments with the analytic-documentary method, the influence is mainly characterized by the fact that the correlation between existential influences of good volitional actions and flow of blessings in society is certain, but the correlation between evil volitional actions and blight occurrence is not certain and may be averted for some reasons. Insignificance of worldly enjoyment for being a good human, meta-gender influence of volitional actions upon existence, proportion and similarity between volitional actions and existential suffering and the harmony of existential sufferings arising from volitional actions with the Best System are among other characteristics of the influence. Thus, Islamic lifestyle will have the most and most perfect harmony with the system of creation, and will direct the most benefit towards human beings and other creatures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic lifestyle
  • human volitional action
  • the system of creation
  • existential influence
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی. ۱۴۰۶. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. قم: دار الشریف الرضی للنشر.
‌‫ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی. ۱۳۸۵. علل الشرائع. قم: کتاب‌فروشی داوری.
‌‫ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی. ۱۴۰۳. معانی الأخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
‌‫ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی. ۱۴۱۳. من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
‌‫ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی. بی‌تا. الخصال. مصحح: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین. (نشر اثر اصلی ۱۳۶۲ ش)
‌‫ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. ۱۴۰۴. تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله. قم: جامعه مدرسین.
‌‫ابن همام اسکافی، محمد بن همام بن سهیل. ۱۴۰۴. التمحیص. مصحح: مدرسه امام مهدی علیه‌السلام. قم: مدرسة الإمام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
‌‫امام جعفر صادق علیه‌السلام، جعفر بن محمد. ۱۴۰۰. مصباح الشریعة. بیروت: اعلمی.
‌‫امام حسن عسکری. ۱۴۰۹. التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری علیه‌السلام. مصحح: مدرسه امام مهدی علیه‌السلام. قم: مدرسة الإمام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
‌‫برقی، احمد بن محمد بن خالد. ۱۳۷۱. المحاسن. قم: دار الکتب الإسلامیة.
‌‫بلخی، مقاتل بن سلیمان. ۱۴۲۳. تفسیر مقاتل بن سلیمان. محقق: عبدالله محمود شحاته، محقق. بیروت: دار احیاء التراث.
‌‫بیضاوی، عبدالله بن عمر. ۱۴۱۸. أنوار التنزیل و أسرار التأویل. محقق: محمد عبدالرحمن المرعشلی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
‌‫دیلمی، حسن بن محمد. ۱۴۰۸. أعلام الدین فی صفات المؤمنین. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام.
‌‫دیلمی، حسن بن محمد. ۱۴۱۲. إرشاد القلوب إلی الصواب. قم: الشریف الرضی.
‌‫زمخشری، محمود. ۱۴۰۷. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی.
‌‫سراقی، همایون. ۱۳۹۵. نگاهی تطبیقی به جایگاه زن در ادیان. فصلنامه پاسخ، 1 (2): 79-94.
‌‫شبّر، سید عبدالله. ۱۴۱۲. تفسیر القرآن الکریم (شبر). بیروت: دار البلاغة للطباعة و النشر.
‌‫شریف الرضی، محمد بن حسین. ۱۴۱۴. نهج البلاغة (للصبحی صالح). قم: هجرت.
‌‫شریف لاهیجی، محمد بن علی. ۱۳۷۳. تفسیر شریف لاهیجی. محقق: میر جلال‌الدین حسینی ارموی (محدث). تهران: دفتر نشر داد.
‌‫شیخ طوسی، محمد بن حسن. بی‌تا. التبیان فی تفسیر القرآن (ج ۱–10). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
‌‫شیخ مفید، محمد بن محمد. ۱۴۱۳. الإختصاص (ج ۱–1 جلد). قم: الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
‌‫طباطبایی، سید محمدحسین. ۱۴۱۷. المیزان فی تفسیر القرآن (ج ۱–20 جلد). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
‌‫طبرسی، احمد بن علی. ۱۴۰۳. الإحتجاج علی أهل اللجاج (ج ۱–2). مشهد: نشر مرتضی.
‌‫طبرسی، علی بن حسن. ۱۳۴۴. مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار (ج 1). نجف: المکتبة الحیدریة.
‌‫طبرسی، فضل بن حسن. ۱۳۷۲. مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
‌‫طبرسی، فضل بن حسن. ۱۳۷۷. تفسیر جوامع الجامع. تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم.
‌‫عیاشی، محمد بن مسعود. ۱۳۸۰. تفسیر العیاشی (ج ۱–2 جلد). تهران: المطبعة العلمیة.
‌‫فعالی، محمدتقی. ۱۳۹۷. مبانی سبک زندگی اسلامی. قم: موسسه فرهنگی هنری دین و معنویت آل یاسین.
‌‫فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه مرتضی (ملامحسن)‌. ۱۴۱۵. تفسیر الصافی. محقق: حسین اعلمی. تهران: انتشارات الصدر.
‌‫قرائتی، محسن. ۱۳۸۳. تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
‌‫قمی، علی بن ابراهیم. ۱۳۶۷. تفسیر قمی. محقق: سید طیب موسوی جزایری. چهارم، قم: دار الکتاب.
‌‫قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا. ۱۳۶۸. تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. محقق: حسین درگاهی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
‌‫کوفی اهوازی، حسین بن سعید. ۱۴۰۴. المؤمن. قم: مؤسسة الإمام المهدی علیه‌السلام.
‌‫کلینی، محمد بن یعقوب. ۱۴۰۷. الکافی (ج ۱–8). چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
‌‫مجلسی، محمدباقر. ۱۴۰۳. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ج ۱–111). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
‌‫مجلسی، محمدباقر. ۱۴۰۴. مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول (ج ۱–26). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
‌‫مفضل بن عمر. بی‌تا. توحید المفضل. قم: داوری.
‌‫مکارم شیرازی، ناصر. ۱۳۷۴. تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
‌‫‌‫ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی. ۱۴۱۰. تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام (ج ۱–2). قم: مکتبه فقیه.