بررسی تحلیلی ابعاد مختلف ازدواج سفید درایران (مؤلفه‌ای از سبک زندگی غربی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، قم، ایران.

2 پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه قم و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

چکیده

از جمله مسائل مستحدثه و غیرمنتظره در جامعه ایران معاصر در دهه کنونی، پدیده موسوم به «ازدواج سفید» است. ازدواج سفید به‌عنوان مؤلفه‌ای انضمامی از سبک زندگی مدرن، با مختصات ویژه تقریباً هیچ تناسب معنا‌داری با نیازها، انتظارات، اقتضائات، زیرساخت‌های فرهنگی، الگوها و قواعد هنجاری و تجربه‌های زیسته جامعه ایران به‌عنوان یک جامعه مذهبی دارای اکثریت مسلمان، برخوردار از حاکمیت دینی و ملتزم به شریعت اسلامی ندارد. به دلیل همین ناهمخوانی است که این پدیده به‌رغم نوظهور بودن و کمیت وقوعی بسیار محدود آن (عمدتاً در برخی کلان‌شهرها و در میان شمار اندکی از شهروندان) حساسیت‌های بسیار زیادی را در سطح عموم برانگیخته و اندیشمندان علوم اجتماعی را در جهت یافتن علل و دلایل مؤثر در تکون و بسط تدریجی و آرام آن و نیز آثار و پیامدهای مختلف آن به فرضیه‌سازی و نظریه‌پردازی برانگیخته است. نوشتار حاضر سعی دارد با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با ارجاع به منابع کتابخانه‌ای، مصاحبه اکتشافی با برخی از کارشناسان و نیز مشاهدات عینی،‌ این پدیده را تا حد امکان، از ابعاد مختلف موردبررسی و تحلیل قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of the Various Aspects of white Marriage in Iran (A Feature of Western Lifestyle)

نویسندگان [English]

  • Sayyid Husain Sharafuddin 1
  • Jalal ‘Araqi 2
1 An associate professor of social sciences group at Imam Khomeini Institute of Education and Research, Qom, Iran
2 A researcher at the Research Center of Culture and Thought and a PhD. student of fiqh and principles of law at Azad Islamic University, Simnan, Iran.
چکیده [English]

One of the unexpected and new issues in the Iranian contemporary society in the recent decade is the so-called “white marriage” phenomenon. As one concrete feature of the modern lifestyle, white marriage with its specific features has no meaningful congruence with the expectations, demands, cultural infrastructure, patterns and rules of norm, and the experienced life of the Iranian society as a predominantly Muslim population community who abide by the Islamic law. Due to this incongruity and despite its being newfangled and rare occurrences (mostly happening in metropolises among a few citizens), white marriage has caused increasing frictions in the public so that sociologists went to theorize about its origination gradual spread and various consequences. Making use of descriptive-analytic method, library references, eye-observations, and interviews with experts, the authors have critically examined different aspects of this phenomenon as far as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marriage
  • white marriage
  • family
  • grounds of environments
  • effects and consequences
  1. آزاد ارمکی، تقی، محمدحسین شریفی ساعی، مریم ایثاری، و سحر طالبی. 1390. «هم‌خانگی، پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران»، دوفصلنامة جامعه‌پژوهی فرهنگی 3(1): 43-77.
  2. آزاد ارمکی، تقی، محمدحسین شریفی ساعی، مریم ایثاری، و سحر طالبی. 1390. «سنخ شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران»، دو فصلنامه جامعه‌پژوهی فرهنگی 2(2): 1-34.
  3. احمدی، کامیل. 1397. «خانه‌ای با در باز، پژوهشی جامع در باب ازدواج سفید در ایران». (ذخیره شده در پایگاه اطلاع‌رسانی ایشان به نشانه: Kameelahmady.com ).
  4. افراسیابی، فاطمه و صغری افراسیابی. 1390. روابط دختر و پسر قبل از ازدواج. قم: انتشارات وثوق.
  5. بستان، حسین. 1383. اسلام و جامعه‌شناسی خانواده. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  6. بستان، حسین. 1392. جامعه‌شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  7. جوکار، محبوبه. 1389. «عوامل و آسیب‌های روابط ناسالم دختر و پسر». فصلنامه طهورا 3(5).
  8. رضایی، حسن. 1394. «ازدواج سفید یا هم‌باشی سیاه». دوماهنامه فرهنگی اجتماعی پایش سبک زندگی 2(6).
  9. ساروخانی، باقر. 1385. مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده. تهران: سروش.
  10. سمیعی، محمد. 1393. خانواده در بحران، کشاکش الگوهای سنت و نوگرایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
  11. سیدی بنایی، سید باقر. 1390. «بررسی نکاح معاطاتی از منظر فقه و حقوق موضوعه». فصلنامه تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی 8(29).
  12. قنبریان، مهدی. 1396. «بررسی ازدواج سفید در نظام حقوقی ایران و غرب». مطالعات حقوقی ۱۷: 169-182.
  13. عبدی نیان، افروز، و بتول علامت ساز. 1398. «ازدواج سفید و پیامدهای آن در کشور ایران». مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی 2(11).
  14. گاردنر، ویلیام. جنگ علیه خانواده. ترجمه معصومه محمدی. 1392. قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
  15. گلچین، مسعود و فرشته سیدی. 1384. «خانواده و ازدواج، در نگاهی تحلیلی و تطبیقی به ازدواج و طلاق جوانان» (مجموعه مقالات) ۱۲۱- ۱۵۶. (این مقاله، قبلاً در فصلنامه مطالعات جوانان، شماره ۱۲، ۱۳۷۸ به چاپ رسیده است)
  16. لبیبی، محمدمهدی. 1393. خانواده در قرن بیست و یکم از نگاه جامعه‌شناسان ایرانی و غربی. تهران: علم.
  17. لشنی، موسی. 1397. «بازپژوهی فقهی ازدواج سفید». فقه و اصول. گفتمان فقه و اصول 3(4): 133- 156.
  18. ماجراجو، محسن. 1383. روابط نامشروع دختران و پسران. تهران: فرهنگ مشرق زمین.
  19. محمدی اصل، عباس. 1393. «جنسیت و ازدواج سفید». ماهنامه گزارش 263: 18-20.
  20. مطهری، مرتضی. 1378. مجموعه آثار. قم: انتشارات صدرا.
  21. موسوی خمینی، روح‌الله (امام امت ره). بی‌تا. تحریرالوسیله. قم: موسسه مطبوعاتی دارالعلم.
  22. مینوئی، زهرا. 1393. «بررسی ابعاد حقوقی ازدواج سفید». ماهنامه زنان ایران ۵.
  23. نوایی، علی‌اکبر. 1393. «اهل‌بیت (ع) الگوی زندگی پاک». دو فصلنامه تخصصی میراث طاها. پیش‌شماره ۳.
  24. هاجری، عبدالرسول. 1382. فمینیسم جهانی و چالش‌های پیش‌ِرو. قم: بوستان کتاب.
  25. لغت‌نامه ویکی‌پدیا: https://fa.wikipedia.org/wiki/
  26. سایت حوزه نت:https://hawzah.net/fa/