سبک زندگی مبتنی بر زیست شبانه

شعاع کاظمی, مهرانگیز; کردلو, مریم

سبک زندگی مبتنی بر زیست شبانه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه مطالعات خانواده و زنان، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

² دانشجوی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

چکیده

امروزه، اهمیت سبک زندگی و تأثیر رفتارهای مرتبط با آن بر بینش، آگاهی و سلیقۀ افراد جامعه آشکار است. ازسویی، گرفتاری‌های روزمره و نوع سبک زندگی سرعت روند زندگی شهری را افزایش داده است و کمبود وقت به‌شدت احساس می‌شود. این امر به آسیب دیدن تعاملات اجتماعی، به‌ویژه در روابط خانوادگی، منجر شده است. بنابراین، به مدیریت زمان با سبکی نوین نیاز است تا بتوان از زمان باقی‌مانده برای تعاملات اجتماعیِ بهتر بهره برد.
در پژوهش پیش‌رو، با معرفی دیدگاه‌های نظریه‌پردازان بزرگ و تبیین عناصر تأثیرگذار بر حیات شبانه، به بررسی ابعاد و مؤلفه‌های سبک زندگی مبتنی‌بر زیست شبانه، که نوع جدیدی از زیست در دنیای کنونی و ایران است، پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و از منظر روش گردآوری داده‌ها، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایش/ زمینه‌یابی است. پژوهشگر با استفاده از ابزار پرسش‌نامه به‌دنبال استخراج و بررسی مجموعه عواملی بود که به تبیین رابطۀ بین سبک زندگی به‌طورکلی و زیست شبانه بپردازد. نمونۀ آماری شامل 134 زوج از سه منطقۀ شهر تهران انتخاب شد که اوقات بیشتری از ساعات شب را در خارج از منزل به فعالیت‌های گوناگون می‌پردازند. پرسش‌نامۀ زیست شبانه، که ابزاری محقق‌ساخته با چهارده پرسش و ضرایب اعتبار بین 75 تا 80 درصد است، دارای ضریب آلفای کرونباخ 74 درصد بود. داده‌های پژوهش احساس رضایت زوج‌ها از سبک زندگی مبتنی‌بر زیست شبانه را نشان داد. براساس نتایج به‌دست‌آمده، سبک زندگی مبتنی‌بر زیست شبانه بر همۀ ابعاد زندگی گروه نمونه اثرگذار بوده و از بین ابعاد چهار‌گانۀ سبک زندگی (جسمانی، روان‌شناسی، معنوی و اجتماعی)، بعد روان‌شناسی بیشترین، و بعد جسمانی کمترین رابطه را با زیست شبانه دارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24763101.1400.7.1.6.7

عنوان مقاله [English]

Nightlife-based Lifestyle

نویسندگان [English]

Mehrangiz Shoaa Kazemi ¹
Maryam Kurdloo ²

¹ Associate Professor, Department of Women and Family Studies, Faculty of Social Sciences and Economics, Al-Zahra University, Tehran, Iran.

² M.A student of women studies, Al-Zahra University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Nowadays, the impact of lifestyle and related behaviors on the insights, awareness and tastes of people in society is obvious. Daily activities and lifestyles have increased the pace of urban life, resulting in the issue of lack of time, which is strongly felt. This has ultimately led to the destruction of social interactions, especially family relationships. Therefore, a new style of time management is needed so that the remaining time can be used for social interactions. Having introduced the views of great theorists and explained the elements affecting nightlife, the present study examined dimensions and components of the nightlife-based lifestyle, which is a new type of living in the current world and Iran. The research method was descriptive-analytical, and the data were collected using a researcher-made tool with 14 questions, validity coefficients between 75% and 80%, and the Cronbach's alpha coefficient of 74%. It extracted factors that explained the relationship between general lifestyle and nightlife-based lifestyle. The statistical sample consisted of 134 couples selected from three districts of Tehran, who spend more time outside the home for various activities. The findings showed that the couples were satisfied with their nightlife-based lifestyle, which affected all living aspects of the sample. Among the four dimensions of lifestyle (physical, psychological, spiritual, and social), the psychological dimension had the most and the physical dimension had the least to do with nightlife.

کلیدواژه‌ها [English]

lifestyle
nightlife
leisure
Islamic life
family

مراجع

قرآن کریم.
1. احمدی، فضل‌اله، خدیجه نصیریانی، و پروانه اباذری. 1387. تکنیک دلفی ابزاری در تحقیق. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی 1(8) 185-175.
2. آنی زاده، علی. 1395. زندگی شبانه درنگاه مردم ایران. دو ماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه 6 (21): 2.
3. استاجی، زهرا و رؤیا اکبر زاده و موسی الرضا تدین فرو فاطمه رهنماو رقیه زردشت و لادن نجار. 1385. بررسی سبک زندگی در ساکنین شهر سبزوار. فصلنامۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار اسرار 13 (3): 139-134
4. الیاسی، ابراهیم. 1393. هویت شهر و کیفیت منظر شبانه، نیازمند طراحی مناسب. فصلنامۀ علمی آموزشی شهراندیشان 3 (2) 12.
5. اکستین، دنیل و روی کرن. 1956. ارزیابی و درمان سبک زندگی. ترجمۀ حمید علی‌زاده و فروزان کرمی و محسن یوسفی. 1389. اهواز: نشر رسش
6. باکاک، رابرت. 1940. مصرف جنبه‌های اجتماعی. ترجمۀ خسرو صبری. 1381. تهران: انتشارات شیرازه.
7. پاپی‌زاده، رسول. 1395. ایجاد سرزندگی شبانۀ شهری با رویکرد طراحی فضاهای ٢۴‌ساعته. همایش ملی معماری و توسعه 2.
8. خورسند، رامین، رضا خیرالدین، و مهران علی‌الحسابی. 1399. زندگی شبانۀ شهری از منظر آموزه‌های اسلامی: استنباط الگوی بوم‌شهر 24‌ساعته و حیات شبانه متناسب با سبک زندگی اسلامی. فصلنامۀ پژوهش‌های معماری اسلامی 8 (29): 13-36.
9. شولتز، دوان. 2005. روان‌شناسی کمال. الگوهای شخصیت. ترجمۀ گیتی خوشدل. 1396. تهران: نشر پیکان.
10. شولتز، دوان. 1990. نظریه‌های شخصیت‌. ترجمۀ یوسف کریمی و فرهاد جمهری و سیامک نقشبندی و دیگران. 1384. تهران‌: نشر ارسباران‌.
11. طبرسی، فضل‌بن حسن. 1372. مجمع البیان فى تفسیرالقرآن، جلد 7. تهران: ناصرخسرو.
12. طباطبایى، سیدمحمدحسین. 1417 ق. المیزان فى تفسیر القرآن، ج 13. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
13. فاضلی، محمد. 1382. مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.
14. فراهیدى، خلیل‌بن احمد. 1410ق. کتاب العین، جلد 8. قم: هجرت.
15. قدیمی، سیده درسا، و غزل کرامتی. 1396. زندگی شبانه در کلان‌شهر با تأکید بر تأثیر عوامل فرهنگی بر فضای شهری. نشریۀ مطالعات محیطی هفت حصار (2): 20.
16. قربانی، نادیه، مهرانگیز شعاع‌کاظمی، و الهه حجازی. (1396). بررسی رابطۀ سبک زندگی اسلامی با سلامت روان زنان هیئت‌علمی دانشگاه‌های تهران. دوفصلنامۀ علمی پژوهشی پژوهش‌نامۀ سبک زندگی 3 (5): 61-78.
17. قربانی‌نیا، آرزو. ۱۳۸۹. بررسی الگوهای برنامه‌ریزی کارکردهای اجتماعی شبانه در فضاهای عمومی شهری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
18. کارمونا، متیو، و تتراک تیم هیت ، و تیسدل استیون. 2003. مکان‌های عمومی، فضاهای شهری. ترجمۀ فریبا قرایی. 1393. تهران: دانشگاه هنر
19. کاویانی، محمد. 1390. کمی‌سازی و سنجش سبک زندگی اسلامی. روان‌شناسی و دین4 (2) :27 -44.
20. مقصودی، سوده، زهرا عبدالحسینی، و زینب سلیمانی. 1392.
21. مهدنشین، نیره. 1395. سرزندگی و حیات شبانۀ فضاهای عمومی شهری، نمونۀ موردی: مرکز شهر مرند و خیابان امام، حدفاصل خیابان شهید رنجبری و خیابان 7 تیر. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
22. مهدوی کنی، محمدسعید. 1386. مفهوم سبک زندگی و گسترۀ آن در علوم اجتماعی. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی 1 (1): 199-230.
23. مهدوی کنی، محمدسعید. 1387. دین و سبک زندگی، مطالعۀ موردی: شرکت‌کنندگان در جلسات مذهبی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق؟ع؟.
24. نیلی پور طباطبایی، نازنین. 1394. بازطراحی خیابان با تأکید بر زندگی شبانه، نمونۀ موردی: کمال اسماعیل اصفهان. پایان‌نامۀ ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی یزد.
25. نجاتی، عاطفه. ۱۳۹۳. ارتقای منطر شبانۀ آب کناره‌های شهری با رویکرد زندگی شبانه، نمونۀ موردی: محدودۀ مادی نیاصرم. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ هنر اصفهان.
26. نیازخانی معصومه، زهرا نادعلی‌پور، و ناصرالدین غراب. (1399). شناسایی جنبه‌های اجتماعی - فرهنگی زیست شبانه در شهر تهران. مجلۀ گردشگری فرهنگ، 1(3): 20-5.
27. همتی، زینب. 1396. شهر 24ساعته. کنفرانس ملی به‌سوی شهرسازی و معماری دانش‌بنیان (1): ؟.
28. Adler, Alfred. 1992 The Individual Psychology of Alfred Adler. New York:
29. Basic Books Inc.
30. Bianchini, F. 1995. Night Cultures, Night Economies, Planning Practice and Research, No. 2: 121-126
31. Evans, G. 2012 : Hold back the night: Nuit Blanche and all- night events in capital cities, Current Issues in Tourism, 33-49.
32. Featherstone, M. 1987. Lifestyle and Consumer Culture. Theory, Culture and Society Journal. 4: 55-70.
34. Hsieh, A-T and Chang, J. 2006: Shopping and tourist night market in Taiwan, Tourism Management,. 27: 138-145.
35. Heat, Tim. 1997. TheTwenty four Hour City Consept AReview of Initiatives British Cities. Journal of Urban Design. 2:2
36. Show 2015. Spirituality. Religiosity and its role in health and diseases. journal of religion and health. p. 1-20.