بررسی کارویژه‌های روحانیت در تعامل با نظام جمهوری اسلامی به‌مثابه مؤثرترین ساختارِ سیاستِ سبک زندگی و دین‌داری از منظر رهبران انقلاب

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام)، قم، ایران.

2 دانشجوی دکتری رشته سیاست‌گذاری فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام)، قم، ایران.

چکیده

روحانیت به‌عنوان نهادی که متولی دین‌داری مردم است، مهم‌ترین نقش را در استنباط، تبیین، ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی در جامعه بر عهده دارد. این نهاد مؤثر پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ورود به عرصه تصدی‌گری سیاسی از ویژگی‌ها و نقش‌های پربسامدتر و مؤثرتری برخوردار شده و در حقیقت با کارویژه‌های جدیدی در عرصه‌های مختلف دین‌داری و سبک زندگی مردم مواجه گردیده که پیش از آن، تجربه‌‌ و نظریات فقهی منسجمی نسبت به آن نداشت. کارویژه‌های مورداشاره عمدتاً در ارتباط با نظام اسلامی است که بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نسبت به ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی دغدغه‌ای جدی دارد. این نوشتار با روش تحلیل مضمون از بیانات و مکاتبات رهبران انقلاب، به دنبال فهم چیستی و چگونگی تحقق کارویژه‌‌های روحانیون در تعامل با نظام اسلامی به‌عنوان قدرتمندترین ساختارِ متولیِ سیاستِ سبکِ زندگی و دین‌داری است. این پژوهش به 249 مضمون پایه و 29 مضمون سازمان‌دهنده و نیز الزامات و چگونگی تحقق کارویژه‌‌های روحانیت دست یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Shi'a's Clergy special missions in Interaction with the Islamic Republic as the Most Effective Structure of Lifestyle and Religiosity Policy from the Perspective of Islamic Revolution Leaders

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mohammad Hossein Hashemian 1
  • Sayyed Ali Mirmotallebi 2
1 Associate Professor, Department of Social Sciences, Baqer al-Uloom University, Qom, Iran.
2 PhD student in Cultural Policymaking, Baqer al-Uloom University, Qom, Iran.
چکیده [English]

The Shi'a clergy, as an institution in charge of the religiosity of the people, has had the most important role in the inference, explanation, promotion and institutionalizing of the Islamic lifestyle in society. After the victory of the Islamic Revolution and having entered the field of political tenure, this effective institution has enjoyed more frequent and effective features and roles and, in fact, has faced special missions in various fields of religiosity and lifestyle of the people, which has not had such coherent jurisprudential experience and theories towards them than ever before. The mentioned special missions are mainly related to the Islamic system, which according to the statement of the second step of the Islamic Revolution, have serious concerns about the promotion and institutionalization of the Islamic lifestyle. This article seeks to understand what and how to fulfill the special missions of the clergymen in interaction with the Islamic system as the most powerful structure in charge of lifestyle policies and religiosity. To this end, content analysis of the statements and correspondence of the leaders of the revolution was carried out. The results achieved 249 basic themes and 29 organizing themes as well as the requirements and ways of fulfilling the special missions of the clergy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clergy
  • special mission
  • Islamic System
  • Imam Khomeini
  • Supreme Leader
  1. خامنه‌ای، سیدعلی. بی‌تا. نرم‌افزار حدیث ولایت (بیانات و مکتوبات رهبری). قم: موسسه تحقیقاتی اسلامی کامپیوتری نور.
  2. خراسانی، علی. 1396. منشور حوزه و روحانیت: دیدگاه‌ها و بایسته‌های حوزه و روحانیت از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی. تهران، انقلاب اسلامی.
  3. خمینی، روح‌الله. 1378. صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی6. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی6.
  4. دفتر برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی مرکز مدیریت حوزه‌‌های علمیه شورای عالی حوزه. بی‌تا. کارویژه روحانیت. قم: دفتر برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی مرکز مدیریت حوزه‌‌های علمیه.
  5. شجاعی زند، علیرضا. 1388. روحانیت و موقعیت جدید. فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی 7(27): 231-264.
  6. عابدی جعفری، حسن، محمدسعید تسلیمی، ابوالحسن فقیهی، و محمد شیخ‌زاده.1390. تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی 5(2): 151-198.
  7. فراتی، عبدالوهاب. 1398. تعامل روحانیت با نظام اسلامی؛ تبیین و الگوها. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  8. فیروزآبادی، سید حسن. 1393. روحانیین در دل‌‌ها؛ گفتمان روحانی شیعی، گفتمان حاکمیت اسلام ناب محمدی 7. تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
  9. نجفی، وحید، و اسماعیل چراغی کوتیانی. 1397. تعامل حوزه و نظام (بررسی رابطه حوزه و روحانیت با نظام جمهوری اسلامی ایران).  تهران: انتشارات مکث اندیشه.