2024-03-28T14:09:21Z
https://journal.manaviyat.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4509
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
بررسی مؤلّفه های سبک زندگی دینی از منظر آیتالله جوادی آملی و امکان بازنمایی آن در رسانه های مدرن
سبک زندگی، اساساً به حوزه افعال انسان برمیگردد و برآمده از جهانبینی، هستها و نیستهای بنیانی یک تفکر و عقیده است. بنیانهای هستیشناسی، بایدها و نبایدهای هر نگرهای را تعریف و به آن شکل میدهد. ساحتهای فردی و اجتماعی انسان با توجه به بایدها و نبایدهای مبتنی بر هستیشناسیِ همان نحله و تفکر شکل میگیرد و نوع روابط حاکم بر فرد و اجتماع با توجه به نوع هستیشناسی افراد تفاوت خواهد کرد.دین اسلام با توجه به بنیانهای هستیشناسی خود، مجموعهای از بایدها و نبایدها را به صورتی کاملاً منسجم در اختیار بشر قرار میدهد تا او با توجه به این راهبردها، مسیری متعالی و تکاملی را طی کند و به غایتِ مورد نظر این نگره دست یابد. نگرش جامع دینی، مبتنی بر برهان، عرفان و قرآن، تنها روشی است که میتواند دریافتی نسبتاً منسجم و کامل از منابع دینی را ارئه دهد و اطمینانی نسبی را برای عملیاتیسازی این دریافت به دست دهد.از میان متفکران و دانشمندان در حوزه علوم اسلامی، میتوان آثار آیت الله جوادی آملی را یکی از منابع اصلی و غنی در این حوزه برشمرد. کتاب مفاتیح الحیات ایشان، از جمله آثاری است که با توجه به سیطره و جامعیت ایشان در حوزه علوم دینی، اعم از معقول، منقول و مشهود، به رشته تحریر در آمده و میتواند منبعی متقن برای ارائه سبک زندگی اسلامی باشد. رسانههای مدرن، بهویژه تلویزیون و سینما، از مهمترین و اثربخشترین ابزارهایی به شمار میروند که هر نحله و تفکری میتواند با استفاده از آن، به تحلیل، تعلیم و تعلیل انگارههای فکری خود بپردازد و تصویری را که میخواهد به دیگران ارائه کند.شناخت مبانی هنر و رسانه و نیز عناصر و مؤلفههای هنر و رسانه دینی از منظر اصول حکمت اسلامی، این راهبرد را در اختیار فعالان این عرصه قرار میدهد که اساساً هنر و نیز رسانه دینی ممکن بوده و میتواند از بهترین روشهای ارائه مبانی و اصول سبک زندگی اسلامی باشد. بازنمایی سبک زندگی دینی نیز میتواند با شناخت مؤلفههای بازنمایی محتوا در ساختار فیلم و نیز نشانهها و مؤلفههای مفاهیم دینی و نحوه ارائه آن در قالب و فرم دینی صورت پذیرد. پس میتوان چنین برداشت کرد که امکان بازنمایی سبک زندگی در فیلم وجود دارد؛ اما این شناخت منوط به درک صحیح از مؤلفههای بازنمایی محتوا در فیلم و ایجاد نسبت صحیح و منطقی میان فرم و محتوای ارائه شده خواهد بود.
سبک زندگی دینی
بازنمایی
محاکات
رسانههای مدرن
هنر دینی
2016
04
20
7
32
https://journal.manaviyat.ir/article_39260_df379c995e259af0f5455d39e4a3f85d.pdf
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
گفتمان معرفةالنفس و ریاضت در سبک زندگی اشراقی عرفانی
انسان از دیرباز برای رسیدن به سعادت و کمال، دستیابی به اهداف فردی و اجتماعی و غلبه بر مشکلات مادی و غیرمادی در جستوجوی سبک زندگی مطلوب بوده است. سبک زندگی مجموعهای از امور نظاممند و همگرا از زندگی انسانی اعم از بعد فردی، اجتماعی مادی و معنوی است. این امور نظیر بینشها، گرایشها، رفتارهای درونی، رفتارهای بیرونی در حوزههای فرهنگی، دینی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که میتوان از همه آن امور، الگویی را استخراج کرد و ارائه داد. بنابراین سبک زندگی، فرآیندی است که با تمام ابعاد و زوایای حیات انسان ارتباط دارد.فرازمندترین و جامعترین سبک زندگی، برنامهای است که از تعالیم الهی و آموزههای وحیانی استخراج شده باشد. در این راستا دانشوران مسلمان نیز متناسب با رویکرد علمی- فلسفی و آموختههای خود از اسلام و یافتههای خود به ارائه برنامه زندگی اقدام کردهاند. شیخ اشراق طبق آموختههای خود از اسلام و یافتههای شهودی و باطنی خود، دستورالعملهایی را برای رسیدن به حیات معنوی و زندگی مطلوب بیان کرده است. آشکار است که سبک زندگی، بیشتر به رفتار میپردازد؛ ولی تعیین این رفتار در سایهاندیشهها، باورها و یافتههاست. بنمایه سبک زندگی اشراقی- عرفانی، دو امر بسیار مهم است که ما آن را با عنوان گفتمان «معرفةالنفس» و «ریاضت» مطرح میکنیم.این مقاله میکوشد پایه و اساس سبکزندگی اشراقی را تبیین کند. این پایه، خودشناسی و معرفهالنفس است و نردبانش ریاضت و سیر و سلوک معنوی و باطنی است. همچنین تلاش ما بر این است که تاروپود، ماهیت و حقیقت این دو را از نگاه شیخ اشراق با استناد به آثار وی توضیح دهد. این نوشتار در پایان به نمونههای عینی ریاضت اشاره میکند که در شرایط کنونی جهان معاصر ضروری مینماید.
فلسفه اشراق
سبک زندگی
معرفة النفس
ریاضت
2016
04
20
33
45
https://journal.manaviyat.ir/article_39261_4950436f7b9f8bee2853f7e9311cb096.pdf
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
تحلیل کارکردی سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام
نظامهای اقتصادی تحلیلهای متفاوتی از کارکرد سبک زندگی اقتصادی مورد نظر خود دارند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی کارکرد سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام در مقایسه با کارکرد سبک زندگی اقتصادی در دولت رفاه میپردازد. بنا به فرضیه مقاله سبک زندگی اقتصادی اسلامی به واسطه ترویج سه الگوی متمایز ولی تکمیلکننده تولید نافع، مصرف حد کفاف و انفاق مازاد درآمد، کاراتر، عادلانهتر و پایدارتر از سبک زندگی اقتصادی در الگوی دولت رفاه است. بر اساس یافتههای پژوهش، الگوی سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه به واسطه تحریک همزمان انگیزه تولید و مصرف، فشار زیادی را به منابع اقتصادی وارد نموده و با کسرهای ممتد بازتوزیعی مواجه است. در مقابل، الگوی سبک زندگی اقتصادی اسلامی به صورت همزمان به تحریک تولید نافع، کنترل مصرف در حدف کفاف و تشویق انفاق مازاد درآمد در راه خدا میپردازد. این الگو نه تنها باعث افزایش کارآیی و کمک به حفظ منابع زیستمحیطی میشود؛ بلکه با سرازیر کردن مازاد درآمد افراد به سمت فقرا با کمترین هزینه ممکن به بهبود عدالت توزیعی کمک مینماید. ازاینرو، سبک زندگی اقتصادی اسلامی به واسطه تحقق همزمان کارآیی، عدالت و پایداری نسبت به سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه برتر است.
سبک زندگی اقتصادی
اقتصاد اسلامی
دولت رفاه
تولید
توزیع
مصرف
2016
04
20
47
70
https://journal.manaviyat.ir/article_39262_8a04fb1ea9fdd6cf6ffb19eb9eba74f4.pdf
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
اصول حاکم بر تحلیل مفهومشناختی سبک زندگی از نگاه ملاصدرا
هدف این نوشتار، تحلیل مفهومی سبک زندگی با توجه به مبانی و اصول فلسفه ملاصدرا در این مسأله است. مسأله اصلی این است که ملاصدرا با چه رویکردی به تحلیل این مفهوم پرداخته و در نهایت چه تعریفی از آن ارائه نموده است؟ هرچند این اصطلاح به عنوان یک مفهوم مستقل در فلسفه ملاصدرا جا باز نکرده است؛ اما با نگاه به اصول مورد قبول او و با روش توصیفی ـ تحلیلی نه تنها می توان باب آن را در حکمت متعالیه گشود؛ بلکه بسیاری از دغدغههای موجود در این زمینه را پاسخ گفت. رویکرد انسانشناسانه و فلسفی، نگاه جامع و کلان به شبکه هستی، تحلیل هویت و رابطه آن با سبک زندگی، نگاه غایتشناختی به مسأله، تمرکز بر محتوای سبک زندگی و توجه به مقتضیات سبک زندگی مطلوب از جمله اصول حاکم بر تحلیل مفهومشناختی سبک زندگی از نگاه صدرایند. با لحاظ این اصول، سبک زندگی عبارت است از چگونگی تنظیم روابط انسان با خدا، خود، انسانهای دیگر و محیط، تحت مدیریت الهی، در جهت غایت معین که متأثر از ذات و صفات انسانی، باورها، ارزشها و نگرشهای پذیرفته شده، همچنین متناسب با امیال و خواستههای حقیقی انسان و وضعیت محیطی اوست.
سبک زندگی
تحلیل مفهوم شناختی
ملاصدرا
حکمت متعالیه
هویّت انسانی
2016
04
20
71
85
https://journal.manaviyat.ir/article_39263_f04754046b08a546fee56183fbbe783b.pdf
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
بررسی تأثیر حجاب در حفظ بهداشت روانی جامعه
هدف پژوهش حاضر بررسی افزایش آستانه ادراکی مردان در برخورد با جذابیت های فیزیکی بود. حجم نمونه شامل 2000 نفر از دانشجویان دختر و پسر 5 دانشگاه کشور بود که به تصادف انتخاب شده بودند. پس از تهیه تصاویر لازم و تراز کردن آنها در سطح گروه داوران، این تصاویر به دانشجویان ارائه و قضاوت آنان درخواست شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده دلالت بر آن دارد که ملاحظه تصویر زنان جذاب، آستانه ادراکی مردان را بالا برده، آنان را مشکل پسندتر میسازد. کاربری از پوشش زیبا، زیورآلات و رایحه های دل انگیز نیز بر میزان جذابیت زنان کاربر میافزاید. نتایج حاصل از پژوهش دلالت برآن دارد، حجاب از سویی به دلیل پوشانیدن جذابیت های فیزیکی زنان و از سوی دیگر به سبب محدود ساختن تنوع پوشش زنان و کاهش کاربری از زیورآلات و استفاده از عطرها توسط آنان، در عمل مانع افزایش آستانه ادراکی مردان میگردد و این امر نیز ضمن به ممانعت از متزلزل شدن خانواده و حفظ هرچه بیشتر بهداشت روانی جامعه خواهد انجامید.
آستانه ادراکی
اسلام
حجاب
پوشش
آرایش
زیورآلات و عطر
2016
04
20
87
115
https://journal.manaviyat.ir/article_39267_5c388813342c2bea4c12b615b99b1697.pdf
پژوهشنامه سبک زندگی
2476-3101
2476-3101
1395
2
1
روایت دیروزی شدن سبک زندگی (نقد کتاب تجربه تجدّد)
زندگی جوامع بشری همواره دستخوش تغییر و تحول کند و سریع بوده است. در نتیجه، بشر سبک های زندگی بیشماری را تجربه کرده است. پاره ای از این تحولات به دلیل ماهیت آن، مورد توجه اندیشه ورزان قرار گرفته است. آنان تلاش دارند از طریق فهم منطق این تحولات و روایت آن برای مردم در یافتن سبک زندگی مطلوب سهیم شوند؛ ولی پیش از هر گونه بهره برداری از این یافته های پژوهشی، لازم است آنها را به زیر تیغ نقد برد تا عیار علمی آنها بیشتر معلوم شود. از جمله این تلاشها، مطالعه مردم شناسانه دکتر نعمت اله فاضلی است که حاصل آن در قالب کتابی با عنوان تجربه تجدد منتشر شد. به عقیده وی جامعه ایرانی سبک مدرن زندگی را تجربه کرده است. او تلاش دارد این تحول را در قالب مفهوم امروزی شدن فرهنگ روایت کند. این کتاب آشکارا کوشش خستگی ناپذیر نویسنده را نشان میدهد؛ زیرا خواننده در این کتاب با حجم زیادی از مطالب و تحلیل های مردم شناسانه روبه رو میشود؛ ولی این اثر با نقد های بعضاّ جدی مواجه است. گفتار حاضر، مطالعه انتقادی این اثر است. جمعبندی نقد حاضر آن است که نویسنده تجربه تجدد سبک زندگی دیروز ایرانیان را روایت کرده است؛ سبکی که عمر درازی ندارد و با فرهنگ و اندیشه کهن ایرانی بیگانه است. مردم با انقلاب اسلامی اراده کردند آن سبک زندگی وارداتی را کنار گذاشته، سبک جدید ایرانی - اسلامی را تجربه کنند.
امروزی شدن
فرهنگ
جامعه ایرانی
تجربه تجدد
غرب
2016
04
20
117
140
https://journal.manaviyat.ir/article_39268_1c7a3c36f8dbec2e5dea165cacb77e41.pdf